Vrijdag 5 oktober 2012 van 14.00 tot 17.30 uur

Debat Investigations II

Nut en Nadeel van het Promoveren in de Kunsten

Hierbij nodigen wij u uit voor het debat over promotietrajecten in de kunst.
Het is deels een voortzetting van het discours over dit thema en deels een vervolg op de presentaties in DeFKa/SMAHK van mei 2011.

Het symposium vindt plaats:

Gerrit Rietveld Academie
Frederik Roeskestraat 96
1076 ED Amsterdam

Graag vooraf aanmelden bij info@laps-rietveld.nl

– – – – – – –

Programma:
Welkom en inleiding:
14.00-14.05 Gert Wijlage: Welkom
14.05-14.20 Jeroen Boomgaard: Inleiding

Toelichtingen op onderzoek door:
14.20-14.40 Jonas Staal
14.40-15.00 Paula Albuquerque
15.00-15.20 Daniela de Paulis
15.20-15.40 Hermann Gabler
15.40-16.00 Geert Mul

Debat:
16.15-17.30 Debat met alle sprekers olv Tine Wilde, Gert Wijlage en Jeroen Boomgaard
17.30- Borrel

Toelichting:Centraal in het symposium staat de vraag waarom een kunstenaar kiest voor een promotietraject. Wat zijn de voordelen ervan, hoe pak je het aan om het op te starten, wat behelst het precies en welke kennisovertuigingen komen hierbij kijken.
In de inleiding zal JB ingaan op het promoveren in de wetenschap en de opkomst van het idee van promoveren in de kunsten in Nederland. Wat valt ervan te verwachten en welke valkuilen en vergezichten zitten in het traject verborgen.
De vijf sprekers wordt gevraagd kort uiteen te zetten waar hun onderzoek over gaat (15 minuten), waarom zij het willen, wat ze ervan verwachten en hoe ze het tot nu toe hebben aangepakt.
In het afsluitend debat wordt door de gespreksleiders verder ingegaan op de specifieke eisen die aan de verschillende trajecten gesteld worden: de rol van de tekst, de rol van het artistieke werk, de consequenties voor de eigen praktijk, verandering van de aard van het kunstenaarschap, de mogelijke betekenissen voor het kunstdiscours in brede zin.

Het debat is een samenwerking van het Lectoraat Art & Public Space (LAPS) van de Gerrit Rietveld Academie en DeFKa, Departement voor Filosofie en Kunst – Assen.

Zie ook de site van het LAPS-Rietveld

InvestiGATE, samenvatting discussie

Na inleidende woorden van Gert Wijlage, geeft Jeroen Boomgaard een exposé over veronderstelde voor- en nadelen van het promoveren in de kunst, waarbij hij de nadruk legt op de recente start en ontwikkeling van deze promoties en de interessante mogelijkheden die dat biedt.

Als eerste spreker gaf Geert Mul een toelichting op zijn onderzoek naar databases als middel en doel van informatieverwerking. Hij refereerde onder anderen aan zijn installatie in het Nederlands fotomuseum in Rotterdam waarbij de bezoeker zelf een eigen ‘deelcollectie’ kan samenstellen.
Zijn huidig onderzoek betreft vooral de vraag naar toepassing van databases, waarbij mul zijn onderzoeksmethode betitelt als een creatieve methodologie.
Titel onderzoek: “Art as a databased operation”

– Herman Gabler problematiseert in zijn komend onderzoek inhoud en gebruik van het filosofisch begrip ‘ concept’. Daarmee is hij in gesprek met zijn Weense professor, maar geeft tevens aan onzeker te zijn of zijn onderzoeksvraag voldoende oplevert. Hij geeft overigens toe een puur filosofische phd te willen, geen practice based.
Titel onderzoek:”Concept and Painting”.

– Paula Albuquerque onderzoekt webcam-omgevingen en bewakingscameragebruik. Dit doet zij aan de Rietveld waar zij ook lesgeeft in filmtheorie en geschiedenis. Haar onderzoeksopzet voltrekt zich ook voornamelijk in filmtaal, ook figuurlijk: opgezet vanuit pixels, waar zij een voorbeeld van laat zien.
Titel onderzoek: “Surveillance Cinema. Filming the Algorithmic Self.”

– Jonas Staal doet een Phd in Leiden met een beurs van Nwo. Hij laat eerder onderzoek zien met beelden van een studie naar de gevangenistheorie van de politica Fleur Agema. Kenmerk en thema van zijn onderzoek is het begrip ‘propaganda in de 21ste eeuw’. Hoe dit zowel op kunstgebied als in de politiek wordt uitgedragen, ook impliciet. Hoe kunst politiek kan worden en omgekeerd wat voor kunst, politiek kan voortbrengen.
Titel onderzoek: “‘Contemporary Propaganda in the Netherlands”.

– Daniela de Paulis doet onderzoek ook in Leiden (Phdarts) naar de visualisatie van radiogolven met als thema ‘ moonbouncing’, een vorm van informatiebeheer dat door de typische en unieke bouw van de radiotelescoop in Dwingelo (Drenthe) alleen daar kan uitgevoerd worden. De visualisatie is een artistieke keuze verschillend van het astronomisch-technische onderzoek, maar wel in wisselwerking met.
Titel onderzoek: “Opticks, Space Travel and Visual Moonbounce”

In het debat kwamen onder meer aan de orde:
– ideologiekritiek en critical theory: naar aanleiding van het onderzoek van Jonas Staal. Wilde/Wijlage vroegen zich af of zijn werkwijze nog wel kunst is, en in hoeverre kunst gebruikt wordt als vrijblijvende noemer, hetgeen Staal ten zeerste ontkent vanuit zijn eigen praktijk.
– methodologie: Wijlage gaat in op de door Mul gepresenteerde ‘creatieve methodologie’, is deze ook ideologiekritisch van aard, hetgeen Mul niet als specifieke eigenschap naar voren wilde schuiven
– verhouding onderzoek en presentatie: waar komen we, buiten de academische omgeving, (practise-based) onderzoeksresultaten tegen in de kunst, zoals bij Mul in het Fotomuseum, waarbij interactie juist een belangrijk onderdeel is van onderzoek. Bij andere onderzoekers zoals bij Paula Albuquerque en Daniela de Paulis lijkt dit secundair. (ps. Jonas Staal werkt juist weer zeer regelmatig mee aan exposities en zoekt het publieke debat ook op).
– nadelen: Jeroen Boomgaard vraagt naar de problemen die de onderzoekers ervaren in het algemeen.
– promotiebegeleiding: Tine Wilde gaat in op de problemen die Daniela heeft met coaching en docenten en hoe vooral zelf als kunstenaar je eigen onderzoeksvraag en begeleiding te bepalen. (Suggestie: Cern/Geneve)
– vormen van presentatie: Gert Wijlage gaat in op het bezwaar dat Paula Albuquerque en Wim Kok soms hebben over de werkdruk die presentaties kunnen hebben, zijn dit tentoonstellingen, talks of performances? Waarom geen nee zeggen tegen uitnodigingen. Onderlinge afstemming of discussie tussen promovendi ontbreekt in het algemeen.

Overige vragen:
– kwaliteit van onderzoeksresultaten als kunstwerk, wie beoordeelt het artistieke gehalte?
– wisselwerking tekst/beeld: dit is practicebased, maar ook veel lezen (Paula Albuquerque)
– “ik hoor alleen maar voordelen, wat is het nadeel”: oa werkdruk, aantal presentaties en soms begeleiding naast de beperkte periode van vier jaar.